“Ren elkaar omver en overtref elkaar, zoveel je wil en kan, dat maakt mij, de staat, niets uit! Onder elkaar zijn jullie vrij te concurreren, wees concurrenten; dat is jullie maatschappelijke functie.
Voor mij, de staat, zijn jullie niets anders dan ‘simpele individuen’!”
Max Stirner
1806-1856
Max Stirner (pseudoniem van Johann Caspar Schmidt) volgde colleges van Hegel en Schleiermacher en later gaf hij Duits, geschiedenis en literatuur. Stirner maakte deel uit van “die Freien”, een groep leraren, studenten en journalisten. Vanaf 1847 leidde Stirner een armtierig en gesloten bestaan, zo schijnt de revolutie van 1848 aan hem voorbij te zijn gegaan. Met zijn verzet tegen staat en kerk wordt Stirner soms wel gezien als de eerste anarchist. In De Duitse Ideologie gaat Marx ‘in discussie’ met Stirner, die hij de bijnaam geeft: Sint Max.
Meer informatie over Max Stirner en zijn hoofdwerk is te lezen in dit nawoord.
Werken:
1842: Kunst en Religie
1844: De enige en zijn eigendom