Karl Marx & Friedrich Engels
Het Communistisch Manifest
In verband met Hoofdstuk II spreekt nu de verhouding van de communisten tot de reeds opgerichte arbeidersbewegingen vanzelf, dat wil dus zeggen hun verhouding tot de chartisten in Engeland en de landbouwhervormers in Noord-Amerika.
Zij strijden voor het bereiken van de directe doeleinden en belangen van de arbeidersklasse, maar zij vertegenwoordigen in de bewogen tijd tegelijk de toekomst van de beweging. In Frankrijk sluiten de communisten zich bij de socialistisch-democratische beweging aan tegen de conservatieve en radicale bourgeoisie, zonder daarom het recht op te geven kritiek uit te oefenen op de uit de revolutionaire traditie afkomstige frases en illusies.
In Zwitserland ondersteunen zij de radicalen, zonder te miskennen dat deze partij uit tegenstrijdige elementen bestaat, deels uit democratische socialisten in Franse zin, deels uit radicale bourgeois.
Bij de Polen ondersteunen de communisten de partij die een agrarische revolutie tot voorwaarde maakt voor de nationale bevrijding, dezelfde partij die de Krakause opstand van 1846 in het leven riep.
In Duitsland strijdt de communistische partij, zodra de bourgeoisie revolutionair optreedt, gemeenschappelijk met de bourgeoisie tegen de absolute monarchie, het feodale grondeigendom en de kleinburgerij.
Zij laat evenwel geen ogenblik na bij de arbeiders een zo klaar mogelijk bewustzijn op te wekken over de vijandelijke tegenstelling tussen bourgeoisie en proletariaat, opdat de Duitse arbeiders terstond de maatschappelijke en politieke veranderingen, die de bourgeoisie met haar heerschappij aanbrengen moet, als even zo vele wapens tegen de bourgeoisie kunnen keren, opdat na de omverwerping van de reactionaire klassen in Duitsland, dadelijk de strijd tegen de bourgeoisie zelf begint.
Op Duitsland richten de communisten voornamelijk hun opmerkzaamheid, omdat Duitsland aan de vooravond van een burgerlijke revolutie staat, en omdat het deze omwenteling onder verder gevorderde omstandigheden van de Europese beschaving in het algemeen, en met een veel verder ontwikkeld proletariaat uitvoert, dan Engeland in de 17e en Frankrijk in de 18e eeuw; omdat de Duitse burgerlijke revolutie dus slechts het onmiddellijke voorspel van een proletarische revolutie kan zijn.
In één woord, de communisten ondersteunen overal iedere revolutionaire beweging tegen de bestaande maatschappelijke en staatkundige toestanden.
In al deze bewegingen brengen zij het eigendomsvraagstuk welke meer of minder ontwikkelde vorm het ook moge aangenomen hebben, als het hoofdvraagstuk van de beweging op de voorgrond.
De communisten werken eindelijk overal aan de onderlinge verbinding en verstandhouding van de democratische partijen aller landen.
De communisten versmaden het hun overtuiging en hun bedoelingen te verhelen. Zij verklaren openlijk dat hun doel slechts bereikt kan worden door de gewelddadige omverwerping van iedere tot nu toe heersende maatschappelijke orde. Dat de heersende klassen sidderen voor een communistische revolutie! De proletariërs hebben daarbij niets te verliezen dan hun ketenen. Zij hebben een wereld te winnen.