F. Engels
T́nh cảnh giai cấp công nhân Anh
GỬI CÁC GIAI CẤP LAO ĐỘNG ĐẠI BRITAIN
Hỡi những người lao động!
Tôi xin tặng các bạn tác phẩm này, trong đó tôi cố
gắng tŕnh bày cho đồng bào nước Đức tôi
một bức tranh trung thực về t́nh cảnh, về
những nỗi đau khổ, và những cuộc đấu
tranh, những hy vọng và khao khát của các bạn. Tôi đă sống
với các bạn khá lâu để có thể am hiểu t́nh
cảnh của các bạn. Tôi đă để nhiều tâm
trí vào việc t́m hiểu t́nh cảnh ấy, tôi đă
nghiên cứu nhiều tài liệu chính thức và không chính thức khác nhau, trong chừng
mực tôi có thể t́m kiếm được, nhưng tôi
nghĩ như thế vẫn chưa đủ. Tôi t́m kiếm
một cái ǵ hơn là sự hiểu biết trừu tượng
về chủ đề đó, tôi muốn tận mắt thấy các bạn trong nhà các bạn, muốn quan sát
cuộc sống hàng ngày của các bạn, muốn nói chuyện với các bạn về t́nh cảnh và
những bất b́nh của các bạn, muốn chứng kiến những cuộc đấu tranh của các bạn
chống quyền lực chính trị và xă hội của những kẻ áp bức các bạn. Tôi đă làm như
thế. Tôi dứt bỏ sự xă giao, những bữa tiệc, những cốc rượu porto và champagne của
giai cấp tư sản, và dành th́ giờ rỗi răi hầu như chỉ để giao du với những người
lao động b́nh thường; tôi vừa vui vừa tự hào v́ đă làm thế. Vui v́ như vậy là
tôi đă có một khoảng thời gian bổ ích để t́m hiểu cuộc sống thực tế, không th́
nó sẽ bị lăng phí vào những câu chuyện gẫu trong pḥng khách và những lễ nghi
phiền toái. Tự hào, v́ nhờ đó tôi có thể đền bù xứng đáng một giai cấp bị áp bức
và phỉ báng, giai cấp của những người, dù c̣n rất nhiều thiếu sót và gặp rất
nhiều bất lợi trong hoàn cảnh của ḿnh, vẫn đáng để mọi người phải kính trọng,
trừ giới lái buôn Anh; và cũng v́
nhờ đó tôi có khả năng bênh vực nhân dân Anh khỏi sự khinh miệt ngày
một tăng của những người sống trên lục địa, hậu quả tất nhiên của chính sách và toàn
bộ hành vi ích kỷ trắng trợn của giai cấp tư
sản đang thống trị ở nước các bạn.
Đồng thời, v́ có nhiều cơ hội để quan sát giai cấp tư sản, kẻ thù của
các bạn; tôi đă nhanh chóng kết luận rằng các bạn có lư, hoàn toàn có lư khi
không mảy may mong chờ họ giúp đỡ bất cứ một điều ǵ. Lợi ích của họ hoàn toàn
trái ngược với lợi ích của các bạn, mặc dù họ luôn luôn cố gắng chứng minh điều
ngược lại và cố làm các bạn tin là họ thật t́nh thông cảm với số phận của các
bạn. Hành động của họ đă bác bỏ lời nói của họ. Tôi hy vọng rằng tôi đă thu thập
thừa chứng cớ chứng minh rằng, dù cho trên lời nói giai cấp tư sản có quả quyết
thế nào chăng nữa, trong thực tế họ không có mục đích nào khác là làm giàu bằng
lao động của các bạn, chừng nào họ c̣n bán được sản phẩm của lao động ấy, và một
khi cái lối buôn người gián tiếp ấy không mang lại lợi nhuận cho họ nữa th́ họ
lập tức bỏ mặc các bạn chết đói. Họ đă làm ǵ để chứng tỏ trên thực tế cảm t́nh
với các bạn, như họ đă trịnh trọng tuyên bố? Họ đă bao giờ quan tâm nghiêm túc
đến những bất b́nh của các bạn? Họ đă làm được ǵ khác ngoài việc trả tiền cho
độ nửa tá tiểu ban điều tra, mà những tập báo cáo dày cộp của họ bị vĩnh viễn bỏ
quên trong mớ giấy lộn, ở các ngăn tủ hồ sơ của Bộ Nội vụ? Họ đă bao giờ nghĩ
đến cái việc dùng những tập Sách xanh đang mục nát ấy để soạn ra dù chỉ là một
quyển sách đáng đọc, trong đó mọi người có thể dễ dàng t́m thấy được chút tài
liệu về t́nh cảnh của đại đa số "người Britain bẩm sinh tự do"? Dĩ nhiên là
không họ không làm như thế; đó là những điều mà họ không ưa nói đến. Họ đă để một người nước ngoài làm
cái việc báo cáo cho thế giới văn minh biết cái t́nh cảnh
nhục nhă mà các bạn buộc phải sống.
Tôi hy vọng rằng đó chỉ là người nước ngoài đối
với họ, chứ không phải đối với các
bạn. Tiếng Anh của tôi có thể không
được thành thạo, nhưng tôi hy vọng rằng
các bạn sẽ thấy nó là thứ tiếng Anh chất phác.
Chưa có một người lao động nào ở Anh - và nhân tiện, cả ở Pháp nữa - từng coi
tôi là một người nước ngoài. Tôi rất sung sướng nhận thấy các bạn đă thoát khỏi
những thành kiến và tự kiêu dân tộc, chúng rút cục chỉ là
tính ích kỷ trên quy mô lớn. Tôi đă nhận thấy rằng các bạn đồng
t́nh với bất cứ ai thật tâm đem sức ḿnh phục vụ sự tiến bộ của loài người, dù
họ có là người Anh hay không; rằng các bạn khâm phục mọi điều cao cả và tốt
lành, dù điều đó có sản sinh trên quê hương các bạn hay không. Tôi tin chắc rằng các bạn không phải chỉ đơn
thuần là những người Anh, thành viên
của một dân tộc biệt lập; các bạn là
những Con người, những thành viên của đại
gia đ́nh chung, nhận thức được rằng
lợi ích của ḿnh và lợi ích của toàn thể loài
người là một. Và coi các bạn là những thành viên
của cái gia đ́nh loài người "thống
nhất và không thể chia cắt được" đó,
những con người theo nghĩa cao cả nhất
của từ này; bản thân tôi cũng như nhiều người
khác trên lục địa, chúng tôi chào mừng những
tiến bộ của các bạn về mọi phương
diện và chúc các bạn nhanh chóng thành công.
Các bạn hăy tiến lên, như đă làm từ trước
tới nay! C̣n phải trải qua rất nhiều thử thách;
hăy vững ḷng, hăy dũng cảm, các bạn chắc
chắc sẽ thành công; trên bước đường
tiến tới của các bạn, mỗi bước đều
phục vụ sự nghiệp chung của chúng ta, sự nghiệp của cả loài người!
Barmen (miền Rhein thuộc Phổ).
15 tháng Ba 1845.
Friedrich Engels
[Mục lục]
[Chương sau]