Geschreven: 1861
Bron: De Engelstalige MIA-versie
Vertaling: Rick Denkers
HTML: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, oktober 2006
Uit: Correspondance de Michel Bakounine, gepubliceert door Michel Dragmanov, 1896, Parijs, Frankrijk, p. 127-128.
.. Voor een echte en bruikbare macht van de hoogste graad. Vanuit dit standpunt zou het daarom een echte misdrijf zijn om gescheiden te worden van jou, vóórdat we alle middelen van verzoening gebruikt hebben om tot een totale eenheid te komen; om te offeren, indien nodig, mijn zelfrespect door afstand te nemen van bepaalde minder belangrijke geloven.
Ik ben bereid dit te doen als we, zoals het mij lijkt, streven naar hetzelfde doel, we verschillen alleen over de manier hoe we dit willen bereiken. Dit is eerder een misdrijf van mijn kant; het zou stompzinnig zijn. Jij hebt een opmerkelijke beweging gesticht, en het zal niet mogelijk zijn om een soortgelijk iets op te richten ergens anders. Maar naast dat, ik beschik niet over de noodzakelijke talenten, in de breedste zin van het woord, Herzen, en ik kan niet zeggen dat ik het evenaar in mijn schrijfsels.
Maar ik voel een nobele kracht in me, die anderzijds nutteloos is, wellicht zie jij het niet in mij, maar ik ben mijzelf ervan bewust.
En ik wil niet het recht hebben om het te veroordelen tot inactiviteit.
De dag waarop ik overtuigd ben dat deze kracht nutteloos zal zijn in zijn effecten, of in ons verbond, dan zal ik alleen gaan en zelfstandig optreden, met alle middelen die mij openstaan, met alle kennis die ik bezit, met de rotsvaste overtuiging dat ik geen hinder ben voor jou, maar waneer ik geen ondersteuning meer van jou heb, dan verlies ik aanzienlijk veel aanzien bij jou lezerspubliek.
Bij aankomst in Londen zal ik vasthouden aan onze eenheid. Ik heb de sterke bedoeling om jou intieme vriend te worden, tegen elke prijs, en hoe vermoeiend het ook voor mij moge zijn, om samen met jullie een trio te vormen, op de enige voorwaarde dat deze eenheid mogelijk is. Als dat niet zo is dan blijven we bondgenoten en vrienden, als je dat wilt, maar vasthoudend aan de totale onafhankelijkheid aan elkaar.
Haast je niet om mij te antwoorden... Nalbandoff is zojuist binnen gekomen en ik moet dus een einde aan deze brief maken. Ik zal de rest vanavond naar je toesturen. Al wachtende zal ik opnieuw mijn artikel insturen. De kosten van het drukken kan betaalt worden uit het geldbedrag wat in Herzen zijn bezit is. Stuur me ook een gedrukte versie.
Met vriendelijke groet,
M. Bakoenin